Grzyby zimowe

Wraz z nastaniem kalendarzowej zimy niska temperatura stymuluje do wzrostu wiele gatunków grzybów jadalnych. Jedną z nich jest zimówka aksamitna (Flammulina velutipes) inaczej monetka, która występuje od listopada do marca, pierwsze osobniki pojawiają się pod koniec października przy temperaturze poniżej 0ºC, mogą być przykryte śniegiem, ponownie rosną przy wzroście temperatury.

 

Monetkę można spotkać na drzewach liściastych, również na częściach obumarłych takich drzew jak topole, lipy, wierzby. Owocniki ustawione są dachówkowato, zróżnicowane pod względem stadiów rozwoju, ich kapelusze są półkoliste lub płaskie, często pokryte masą zarodników. Kapelusze mają średnicę kilku cm są szaro-żółte, blaszki są przyrośnięte, hymenofor i trzon jaśniejsze (trzon bez pierścienia u dołu ciemniejszy). Zimówka jest grzybem jadalnym, kapelusze muszą być gotowane w wodzie kilka minut, ze względu na dużą zawartość śluzu nadaje się do bigosu, również do smażenia i marynowania. Może być hodowana na skalę przemysłową na podłożach ze słomy lub pniach drzew liściastych, zaszczepionych zarodnikami ze zmielonych owocników, zawiera flammulinę, substancję hamującą rozrost tkanek rakowych (Japonia).

 

Blisko spokrewnionym gatunkiem jest Flammulina ononidis, rosnąca pojedynczo na podziemnych pędach wilżyny ciernistej. Innym nadrzewnym grzybem spotykanym zimą jest uszak bzowy (Hirneola auricula-judae), który jest szeroko rozpowszechniony, szczególnie w krajach dalekiego wschodu, prowadzi saprofityczny tryb życia, występuje na pniach i gałęziach takich drzew jak bez czarny, robinia, klon, buk, olcha. Owocniki przybierają kształt ludzkiego ucha lub liścia, na drzewie usytuowane są bocznie, ich galaretowata masa wykazuje pewną sprężystość. Wyschnięte owocniki wykazują łamliwość i twardość, pod wpływem wilgoci powracają do poprzednich galaretowatych form. Owocniki uszaka bzowego osiągają 3-10 cm średnicy, są żółto-brązowe, pokryte włoskami, warstwa rodzajna jest lśniąca, brązowa, gładka, żyłkowana, zarodniki białawe.

 

Uszak jest często dodatkiem do potraw, po uprzednim usmażeniu i przyprawieniu na ostro. Gatunkiem spokrewnionym z uszakiem jest trzęsak listkowaty (Tremella foliacea), również odmiana jadalna, występująca na drzewach liściastych. Typowo zimowym grzybem jest boczniak ostrygowaty (Pleurotus ostreatus), który wytwarza owocniki w niskiej temperaturze, na żywych i obumarłych pniach drzew liściastych takich jak buk, wierzba, topola, gdzie rośnie pozrastanymi kępkami przypominającymi ławice ostryg. Owocniki przyczepione są do pnia bocznie za pomocą krótkiego trzonka, są ułożone szeregowo, kapelusz wielkości 5-20 cm jest szary z odcieniem brązu i fioletu, gładki, wypukły, bez osłonki, blaszki wybiegające od trzonu są białawe. Boczniak jest pospolitym grzybem jadalnym, hodowlanym, o twardej konsystencji, kapelusze smaży się i panieruje lub dusi w sosie, suszy.

 

Pokrewnym gatunkiem jest łycznik późny (Panellus serotinus) występujący również na drzewach liściastych i także jadalny. Kapelusz wielkości 4-12 cm jest koloru zielono-szarego z odcieniem brązu, kształtu muszelki, pod suchą skórką umiejscowiona jest warstwa galaretowata, blaszki jasnożółte, trzon krótki i bocznie osadzony. Owocniki tworzą się w grudniu. Innym nietypowym gatunkiem spotykanym w lasach iglastych jest wodnicha jasnożółta (Hygrophorus hypothejus), której owocniki pojawiają się późno, po pierwszych nocnych przymrozkach, na glebach piaszczystych, w skupieniach. Kapelusz wielkości 6 cm zielono-brązowy jest lekko wklęśnięty, ześluzowaciały, zbiegające się blaszki i trzon są żółtawe oraz miękki, żółty miąższ bez zapachu. Grzyb jadalny przeznaczony jest do suszenia i na przetwory.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *