Grzyby prozdrowotne wpływają na organizm samoregulująco, stymulują układ odpornościowy, chronią narządy, uzupełniają braki substancji odżywczych, współdziałają z innymi preparatami. Zawierają substancje o właściwościach antybiotycznych i antynowotworowych tj białka, polisacharydy, lipidy, lektyny, terpeny, terpenoidy, sole mineralne, witaminy, mikroelementy. Grzyby witalne są zróżnicowane pod względem klasyfikacji.
Soplówka jeżowata (Hericium erinaceum) z rodziny Hericiaceae tworzy owocniki kępkowate składające się z kolców gęsto ułożonych, długości 2-5 cm, zwisających (brak kapelusza) i zrośniętych ze sobą, koloru jasnokremowego, wysyp zarodników jest biały, drobno kropkowany. Jest to gatunek rzadki, chroniony, występuje od września do października na korze takich drzew jak dąb, buk, jabłoń, orzech włoski (saprofit). Soplówka wykazuje działanie antybiotyczne, zwalcza stany zapalne śluzówki układu pokarmowego (wrzody żołądka) oraz objawy nowotworowe, jest jadalna za młodu.
Ucho bzowe (Auricularia auricula-judae), z rodziny Auriculariaceae, należącej do podstawczaków (Basidiomycetes) ma owocnik galaretowaty o przekroju 3-6 cm, czerwono-beżowy z delikatnym miąższem, zaokrądlony, przyrośnięty węższą stroną do kory drzewa, przypomina kształtem małżowinę uszną. Strona górna, wypukła o strukturze filcowatej, niekiedy żyłkowanej, od spodu na falistej wyrównanej powierzchni umieszczona jest połyskująca część rodzajna. Gatunek ten występuje od stycznia do grudnia na korze żywych lub martwych drzew liściastych tj. bez, jesion, jest często spotykany, jadalny (chińskie potrawy). Uszaka stosuje się w celu zwalczania stanów zapalnych gardła i oczu, w przebiegu przeziębienia, w bólach brzucha, zębów, hemoroidach, działa pozytywnie na serce. Uodparnia, wzmacnia skórę, włosy, układ krwionośny, neutralizuje wolne rodniki, zmniejsza ilość cholesterolu, prawdopodobieństwo zawału serca i udaru mózgu, powstrzymuje nowotwór tkanki łącznej.
Gąska topolowa (Tricholoma populinum) z rodziny Tricholomataceae klasyfikuje się do grzybów kapeluszowych (podstawczaki) o blaszkach przyrośniętych. Część kapeluszowa wielkości 6-12 cm jest szaro-beżowa z wpadającym odcieniem czerwonego, o mięsistej strukturze. Skórka jest lepka, niczym nie pokryta, blaszki za młodu białe, później szarzejące się, trzon szaro-biały i włóknisty, miąższ biały, twardy. Smak oraz zapach delikatnie mączny, starzejąc się nabiera gorzkości. Występuje od września do listopada w pobliżu lasu, niekiedy w parkach pod topolami szczególnie czarnymi, w skupiskach, często spotykana. Jadalne są tylko młode gąski, ze względu na gorzki smak. Posiada właściwości uodparniające, przeciwbólowe, przeciwalergiczne (kapelusz-katar sienny) obniża krzepliwość krwi, polepsza samopoczucie.
Z tej samej rodziny gąsówka fioletowa zwana nagą (Lepista nuda) posiada kapelusz o przekroju 6-15 cm fioletowo-beżowy, o wodnistej konsystencji za młodu, później mięsistej, wysychającej, wyblakłej, z podwiniętym kapeluszem. Skórka niczym nie osłonięta, blaszki fioletowo-różowe są zatokowo przyrośnięte, owalne, powierzchnia trzonu różowo-fioletowa, pod spodem trzon jest biało-liliowy, włóknisty, o zapachu korzennym, wysyp zarodników biało-różowy, o kształcie elipsy i szorstkiej powierzchni. Gąsówka występuje od kwietnia do maja oraz od września do listopada na stanowiskach leśnych, w ogrodach i parkach, niedaleko kompostów, jest powszechnie występująca, jadalna, prowadzi saprofityczny tryb życia rozkładając martwą materię organiczną, uprawiana jest nieraz na sztucznych substratach (liście buku, igliwie). Grzyb ten zmniejsza poziom cukru we krwi a także obniża jej ciśnienie.
Również z rodziny Tricholomataceae twardzioszek przydrożny (Marasmius oreades) o kapeluszu wielkości 4-6 cm przekroju, koloru ochrowo-żółtego, tworzy garbek, ma karbowany brzeg i właściwość odnawiania się po deszczu suchych owocników. Blaszki przyrośnięte pomarańczowo-żółte, jasne, zgrubiałe, ustawione są w szerokich odstępach. Trzon jasnobrązowy, wyginający się twardy, wypełniony, u podstawy owłosiony, zarodniki białe, eliptyczne. Twardzioszek rośnie od maja do listopada w trawie, na łąkach, pastwiskach, przydrożach, w skupiskach (czarcie kręgi z rozrastającą się w glebie grzybnią), dość rozprzestrzeniony, jadalne są kapelusze. Stosowany w formie przyprawy twardzioszek odznacza się pozytywnym działaniem na tarczycę, ekstrakty z grzyba mają właściwości bakteriobójcze (na pałeczki okrężnicy i gronkowce).
Czernidłak kołpakowaty (Coprinus comatus) z rodziny Coprinaceae odznacza się wysokim kapeluszem dochodzącym do 5-12 cm, początkowo białym, w miarę wzrostu czarno-czerwony, walcowaty, pokryty łuskami (szczyt bez łusek), zwijający się do góry i opływający jakby atramentem (rozkład pod wpływem własnych enzymów na czarną maź, krótkotrwałe owocniki). Również blaszki najpierw białe, później czarno-czerwone, gęsto ułożone, przyrośnięte. Trzon koloru białego z obecnym pierścieniem, włóknisty, dominuje zapach korzenno-grzybowy, wysyp zarodników jest czarny, zarodniki są gładkie i eliptyczne. Można go spotkać od maja do listopada na łąkach, polach, przydrożach, gatunek dość częsty, jadalny, przeważnie młode zamknięte osobniki. Czernidłak zawiera min. dużo witaminy C, B, wpływa na poprawę pracy jelit, leczy hemoroidy, zmniejsza poziom cukru we krwi, pomaga przy nowotworach skóry, mięsaku tkanki tłuszczowej.
Maślarz sitarz (Suillus bovinus) z rodziny Boletaceae tworzy kapelusz wielkości 3-8 (12) cm pomarańczowo-brązowy, o skórzastej strukturze, skórka jednolita, na deszczu śluzowaciejąca, rurki ciemno ochrowe, w miarę wzrostu zielono-żółte, połączone z trzonem, duże o zróżnicowanym kształcie i głębokości, trzon brązowawy, miąższ włóknisty, początkowo jasnożółty, później czerwieniejący, wysyp zarodników ochrowy. Rośnie od lipca do listopada, przeważnie w lasach iglastych, na podłożu kwaśnym, w kępkach, dość często spotykany. Ze względu na łykowaty miąższ jadalne są tylko młode owocniki. Dawniej odwar z owocników służył w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła, anginie, parodontozie, bólach dziąseł. Zmiażdżone owocniki stosowano przy chorobach skórnych, trądziku, wypryskach i owrzodzeniach, wyciągiem alkoholowym pielęgnowano cerę tłustą i porowatą. Posiada właściwości bakteriobójcze, antywirusowe, przeciwzapalne, wzmacniające. W przygotowywaniu preparatów grzybowych należy zwrócić uwagę na rozdrobnienie grzyba i zarodników, zawierających wiele substancji czynnych-im dokładniej jest zmielona chitynowa otoczka zawierająca bogactwo substancji, tym surowiec jest bardziej przyswajalny, w produkcji kapsułek i ekstraktów.
